-
1 praegravis
prae-grăvis, e, adj., very heavy (mostly poet. and in post-Aug. prose).I.Lit.:II.praegrave onus,
Ov. H. 9, 98:caput,
Plin. 8, 21, 32, § 77:unda,
Mart. 4, 18, 4:perdix feta praegravem aut delumbem esse simulans,
heavy, clumsy, Plin. 10, 33, 51, § 103:praegravis corpore,
Liv. 44, 4, 10:cibo vinoque praegraves,
Tac. H. 2, 21.—Trop., very heavy, oppressive, burdensome: praegraves pavonum greges, i. e. very expensive, Varr. ap. Non. 440, 14 (al. graves):tertium consulatum ut praegravem recusare,
Plin. Pan. 57, 4:servitium,
id. 7, 8, 6, § 46.—Of persons, very wearisome (Tacitean):delatores,
Tac. A. 4, 71:vir principi praegravis,
id. ib. 11, 19; 14, 3. -
2 sūmptuōsus
sūmptuōsus adj. with comp. [2 sumptus], very expensive, costing much, dear, sumptuous: cenae: hostia, H.: bellum, L.: ludi sumptuosiores. —Of persons, given to expense, lavish, wasteful, extravagant: mulier, T.: homo.— Plur m. as subst, spendthrifts, Cu.* * *sumptuosa, sumptuosum ADJexpensive, costly; sumptuous -
3 sumptuosus
I.Of things, that costs much, dear, expensive, sumptuous:II.ager,
Cato, R. R. 1, 6:cenae,
Cic. Fam. 9, 23 fin.:hostia,
Hor. C. 3, 23, 18:bellum,
Liv. 45, 3:tutela,
Plin. Ep. 2, 17, 4:dignitas,
id. ib. 2, 4, 3:substructiones,
id. ib. — Comp.:ludi sumptuosiores,
Cic. Q. Fr. 3, 8, 6:cicercula,
Col. 7, 3, 22.— Sup.:portum operis sumptuosissimi fecit,
Suet. Ner. 9 fin. —Of persons, spending much, lavish, wasteful, extravagant, Plaut. Merc. 4, 2, 2:mulier,
Ter. Heaut. 2, 1, 15:domus,
id. Ad. 4, 7, 42:aliquis,
Varr. R. R. 2, 4, 3:homo,
Cic. de Or. 2, 31, 135; id. Par. 6, 3, 49; Quint. 5, 10, 48:in libidines,
Suet. Caes. 50:non ego sumptuosus sum, sed urbs ipsa magnas impensas exigit,
Sen. Ep. 50, 3.— Adv.: sumptŭōsē, expensively, sumptuously:convivia lauta sumptuose facere,
Cat. 47, 5; Suet. Claud. 16 fin. — Comp., Varr. R. R. 3, 17, 6:se sumptuosius jactare,
Cic. Cat. 2, 9, 20:equos et canes emere sumptuosius,
id. ib. 10, 39 (48), 2; Plin. Ep. 9, 12. -
4 impendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
5 inpendo
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
6 inpensa
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
7 inpense
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
8 inpensus
impendo ( inp-), di, sum, 3, v. a. [inpendo], to weigh out, lay out, expend (class.; cf.: insumo, erogo).I.Lit.:II.accipe inquam, nam hoc inpendit puplicum,
Plaut. Stich. 5, 4, 35:non erunt tam amentes, ut operam, curam, pecuniam impendant in eas res, quas, etc.,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68 fin.:nummos in navem,
Dig. 14, 1, 1, § 9:pecuniam in opsonio, etc.,
ib. 24, 1, 31 fin.:HS. octogies pro introitu novi sacerdotii,
Suet. Claud. 9:istuc, quod tu de tua pecunia dicis impensum,
Cic. Verr. 2, 5, 19, § 47:nescio quid impendit et in commune contulit,
id. Quint. 3, 12:certus sumptus impenditur,
id. Verr. 2, 3, 98, § 227:intellegebant, sese sibi et populo Romano, non Verri et Apronio serere, impendere, laborare,
id. ib. 2, 3, 52, §121: sed quid ego vos, de vestro inpendatis, hortor?
Liv. 6, 15, 9:quis aegram et claudentem oculos gallinam impendat amico tam sterili,
lay out the value of, Juv. 12, 96.—Transf., in gen., to expend, devote, employ, apply:1. A.impensurus omne aevi sui spatium in id opus,
Vell. 2, 89:vitam usui alicujus,
Tac. A. 12, 65:vitam patriae,
Luc. 2, 382:vitam famae,
Stat. S. 5, 1, 63:biennium libris componendis,
Quint. Ep. ad Tryph. 1; cf. Suet. Aug. 98:tota volumina in hanc disputationem,
Quint. 3, 6, 21:vim suam in plura,
id. 1, 12, 2:operam, curam in aliquid,
Cic. Verr. 2, 4, 30, § 68:nihil sanguinis in socios,
Ov. M. 13, 266:quid censetis in hoc foedere faciendo voluisse Mamertinos impendere laboris, operae, pecuniae, ne? etc.,
Cic. Verr. 2, 5, 20, § 51:omnis impendunt curas distendere, etc.,
Verg. G. 3, 124:hunc oculum pro vobis impendi,
Petr. 1:quae (studia) juvenibus erudiendis impenderam, Quint. prooem. § 1: omnia studiis,
id. 12, 11, 19; cf.:tantum laboris studiis,
id. 2, 4, 3; 1, 1, 3:aliquem exemplo,
to use as a warning, Front. Strat. 4, 1, 33:verba animi proferre et vitam impendere vero,
Juv. 4, 91.—Hence,Lit.:B.impenso pretio,
i. e. high, dear, Cic. Att. 14, 13, 5; * Caes. B. G. 4, 2, 2; Liv. 2, 9, 6; for which also absol.:impenso,
Hor. S. 2, 3, 245.—Transf., large, great, strong, vehement: dear, expensive:a.in his rebus unus est solus inventus, qui ab hac tam impensa voluntate bonorum palam dissideret,
Cic. Sest. 62, 130:voluntas erga aliquem,
Liv. 35, 44, 3:libido,
Lucr. 5, 964:studium,
Fronto, Ep. ad M. Caes. 2, 4 Mai.:opera,
Gell. 9, 14, 6.— Comp.:impensior cura,
Ov. M. 2, 405; Tac. H. 1, 31:verbis laudare,
Val. Max. 4, 3, ext. 1:injurias atrociores impensiore damno vindicare,
Gell. 20, 1, 32:vae misero illi, cujus cibo iste factuist impensior,
larger, stouter, fatter, Plaut. Capt. 4, 2, 26:nam pol ingrato homine nihil impensiu'st,
more expensive, id. Bacch. 3, 2, 10.— Sup.:preces,
Suet. Tib. 13.—Hence, adv.: im-pensē ( inp-).At great cost, expensively:b.impensius unge, puer, caules,
Pers. 6, 68:bibliothecas incendio absumptas impensissime reparari curavit,
Suet. Dom. 20. —Transf., exceedingly, greatly, very much; earnestly, eagerly, zealously (freq.; esp. in the comp.; cf.: magnopere, admodum, perquam, etc.).(α).With verbs:(β).illi invidere misere, verum unus tamen impense,
Ter. Eun. 3, 1, 23; cf.:aliquid impense cupere,
id. Ad. 5, 9, 36:retinere,
Liv. 40, 35, 7:petere,
Quint. 10, 5, 18; Suet. Claud. 11:demirari,
Gell. 9, 9, 15:atque acriter atque inflammanter facit (odium in Verrem),
id. 10, 3, 13 (this the better read. al. incense).— Comp.:eo facio id impensius, quod, etc.,
Cic. Fam. 13, 64, 1:agere gratias,
Liv. 37, 56, 10:consulere,
Verg. A. 12, 20:venerari numina,
Ov. M. 6, 314:instare,
id. ib. 7, 323:crescere his dignitas, si, etc.,
Liv. 1, 40, 2:accendi certamina in castris,
id. 4, 46, 2.—With adjj.:2. A.impense improbus,
Plaut. Ep. 4, 1, 39:impense doctus,
Gell. 13, 10, 4.—Lit. (class.; in sing. and plur.):B.impensam ac sumptum facere in culturam,
Varr. R. R. 1, 2, 8:quoniam impensam fecimus in macrocola,
Cic. Att. 13, 25, 3:nullam impensam fecerant,
id. Phil. 6, 5, 19:arationes magna impensa tueri,
id. Verr. 2, 3, 21, § 53:columnae nulla impensa dejectae,
id. ib. 2, 1, 55, §145: sine impensa,
id. Rep. 2, 14:exigua,
Suet. Vesp. 18:publica,
id. Claud. 6:matris ac vitrici,
id. Tib. 7:sua,
Plin. 36, 5, 4, § 42:nostra,
Ov. H. 7, 188:quia inpensa pecuniae facienda erat,
Liv. 44, 23, 1:haec nimia est inpensa,
Juv. 12, 97:finem impensae non servat prodiga Roma,
id. 7, 138:parcere impensae,
to economize, id. 5, 156.—In plur.:atque etiam impensae meliores, muri, navalia, portus, aquarum ductus, etc.,
Cic. Off. 2, 17, 60:ludorum ac munerum,
Suet. Tib. 34:operum ac munerum,
id. Dom. 12:itineris,
id. Vit. 7:cenarum,
Hor. Ep. 1, 19, 38:publicae,
Tac. H. 4, 4; Plin. 12, 14, 32, § 63:nolo meis impensis illorum ali luxuriam,
i. e. of my reputation, Nep. Phoc. 1, 4:inpensas conferre,
to contribute to expenses, Juv. 3, 216. —Transf. (so perh. not ante-Aug.).a.In gen.:b.cruoris,
Ov. M. 8, 63:operum,
Verg. A. 11, 228:officiorum,
Liv. 37, 53, 12. —In partic., that which is used up or expended for any purpose, materials, ingredients; for repairing an aqueduct (timber, stone, earth, etc.), Front. Aquaed. 124;of the stuffing for sausages, etc.,
Arn. 7, 231;of sacrifices,
Petr. 137;of masonry,
Pall. 1, 13. -
9 cārus
cārus adj. with comp. and sup, dear, precious, valued, esteemed, beloved: meo cordi cario, T.: dis carus ipsis, H.: apud exercitum, Cs.: cariores Sabinas viris fecit, L.: parentes: perfugae minume cari, least valued, S.: care pater, V.: pignora nati, O.: frater carissimus: habet me se ipso cariorem: nihil apud animum carius, S.: corpus meo mihi carius, O.: ei cariora omnia quam decus, S.: si nobis vivere cari (volumus), to each other (sc. inter nos), H. — Precious, dear, costly, of a high price: amor, T.: annona in macello carior: nidor, H.: harenae, containing gold, O.: frumentum: (agrum) carissimis pretiis emere, very high.* * *cara -um, carior -or -us, carissimus -a -um ADJdear, beloved; costly, precious, valued; high-priced, expensive -
10 conturbator
conturbātor, ōris, m. [id.], that brings disorder or ruin (cf. conturbo, II.), poet. for ruinous, expensive, or costly (very rare):aper,
Mart. 7, 27, 10:macellus,
id. 10, 96, 9.
См. также в других словарях:
Something Very Expensive (Deadwood episode) — Infobox Television episode Title=Something Very Expensive Series=Deadwood Season=2 Episode=18 Airdate=April 10, 2005 Production=99762| Writer=Steve Shill Director=Steve Shill Guests=see main article Prev=Complications Next=E.B. Was Left Out… … Wikipedia
expensive — ex‧pen‧sive [ɪkˈspensɪv] adjective 1. costing a lot of money: • expensive computer equipment • Many manufacturers would find setting up their own High Street stores prohibitively expensive (= so expensive that they could not afford it ) . 2.… … Financial and business terms
expensive — /Ik spensIv/ adjective 1 costing a lot of money: That s a very expensive camera. Is it insured? | the most expensive restaurant in town | expensive to produce/run/buy etc: Cadillacs are beautiful cars but expensive to run. | prohibitively… … Longman dictionary of contemporary English
expensive — adj. VERBS ▪ be, look, prove, seem, sound ▪ Her suit looked extremely expensive. ▪ become, get … Collocations dictionary
expensive — ex|pen|sive W2S1 [ıkˈspensıv] adj costing a lot of money ≠ ↑cheap ▪ the most expensive restaurant in town ▪ Petrol is becoming more and more expensive. ▪ Photography is an expensive hobby. expensive to buy/run/produce/maintain etc ▪ The house was … Dictionary of contemporary English
expensive — ex|pen|sive [ ık spensıv ] adjective *** 1. ) something that is expensive costs a lot of money: He always wears expensive clothes. It can be very expensive to train new personnel. expensive tastes (=liking things that cost a lot of money): young… … Usage of the words and phrases in modern English
expensive */*/*/ — UK [ɪkˈspensɪv] / US adjective 1) something that is expensive costs a lot of money He always wears expensive clothes. It can be very expensive to train new personnel. expensive tastes (= liking things that cost a lot of money): young people with… … English dictionary
expensive*/*/*/ — [ɪkˈspensɪv] adj something that is expensive costs a lot of money Ant: inexpensive He always wears expensive clothes.[/ex] It can be very expensive to train new personnel.[/ex] expensively adv … Dictionary for writing and speaking English
Expensive — Ex*pen sive, a. 1. Occasioning expense; calling for liberal outlay; costly; dear; liberal; as, expensive dress; an expensive house or family. [1913 Webster] War is expensive, and peace desirable. Burke. [1913 Webster] 2. Free in expending; very… … The Collaborative International Dictionary of English
Very-low-drag bullet — Very low drag bullets (VLD) are primarily a small arms ballistics development of the 1980s–1990s, driven by shooters desire for bullets that will give a higher degree of accuracy and kinetic efficiency, especially at extended ranges. To achieve… … Wikipedia
Expensive Tape Recorder — Infobox Software name = Expensive Tape Recorder caption = author = David Gross with Alan Kotok developer = released = circa 1959 1962 latest release version = latest release date = latest preview version = latest preview date = operating system … Wikipedia